Voortschrijdend gemiddelde: methodes en gebruik

Bij het gebruik van technische analyse gaat mijn voorkeur uit naar eenvoudige, objectieve methodes. De reden hiervoor is dat deze het meest gebruikt worden en (daardoor) het beste werken. In een eerder artikel heb ik de verschillende typen technische analyses beschreven, met de belofte om een aantal indicator gedreven technische analyse methodes te bespreken. In dit artikel bespreek ik de werking en de doelen van de veelgebruikte methode van het voortschrijdend gemiddelde uitgelegd. Met het voortschrijdend gemiddelde kan onder andere een trend worden geïdentificeerd.

Standaard voortschrijdend gemiddelde

Een veelgebruikte technische analysemethode is het 200-daags voortschrijdend gemiddelde. Met het 200-daags voortschrijdend gemiddelde kan een trend dat door een aandeel wordt gevolgd, worden bepaald. Bij het 200-daags voortschrijdend gemiddelde wordt een trend bepaald door de koersen van de 200 laatste dagen de gemiddelde koers te nemen. Bij elke nieuwe meting wordt het oudste getal verwijderd en het nieuwe toegevoegd. Door deze meting elke dag uit te voeren, wordt het 200-daags voortschrijdend gemiddelde een lijn waarmee de trend zichtbaar wordt. De meting kan ook op andere momenten worden uitgevoerd, bijvoorbeeld door elk uur de meting uit te voeren. Hierdoor kan de kortere termijntrend worden bepaald.

Uiteraard kan het voortschrijdend gemiddelde met minder dan 200 datapunten worden bepaald, maar dat levert een uitkomst op dat minder zeker is. Wel kan hierdoor sneller een mogelijke trend worden gezien en kun je dus sneller op deze trend worden gehandeld.

Lange en korte termijn voortschrijdende gemiddeldes kunnen beide worden gebruikt, maar je moet wel weten wat de voor- en nadelen hiervan zijn. Als een lang voortschrijdend gemiddelde (veel datapunten) wordt gebruikt, wordt de kwaliteit van de indicator beter. Aan de andere kant wordt bij een lang voortschrijdend gemiddelde de reactietijd trager, omdat de trend pas later wordt gevonden. Door gebruik te maken van korte voortschrijdend gemiddelde in volatiele markten en van lang voortschrijdend gemiddelde in stabiele markten, kan worden ingespeeld op de actualiteit van de markten.

Variaties op het voortschrijdend gemiddelde

Bij het standaard voortschrijdend gemiddelde heeft elk datapunt dezelfde waarde, dus het voortschrijdend gemiddelde is de som van alle metingen gedeeld door het aantal metingen.

Naast het standaard voortschrijdend gemiddelde, zijn er in de loop van de tijd een aantal variaties op het voortschrijdend gemiddelde ontstaan. De eerste variatie is het tijdsafhankelijke voortschrijdend gemiddelde. Bij dit voortschrijdend gemiddelde krijgen huidige punten een hogere waarde. De eerst gemeten waarde (het verst in het verleden liggend) wordt met 1 vermenigvuldigd. De volgende waarde met 2, de derde waarde met 3 enzovoorts. Vervolgens wordt het tijdsafhankelijke voortschrijdende gemiddelde gedeeld door de som van alle vermenigvuldigingsfactoren. Met het tijdsafhankelijke voortschrijdend gemiddelde wordt de huidige trend eerder zichtbaar, waardoor je sneller kunt reageren. Het nadeel van dit voortschrijdend gemiddelde is dat de kans op een valse trend groter is.

Een tweede variatie op het voortschrijdend gemiddelde is het volume afhankelijke voortschrijdend gemiddelde. Met deze variatie op het voortschrijdend gemiddelde wordt elke gemeten waarde vermenigvuldigd met het volume. Waardes (of dagen) waarop een hoog volume is geweest, hebben hiermee een hogere impact op het voortschrijdend gemiddelde en dus op de bepaling van de trend. Het voortschrijdend gemiddelde wordt wel zuiverder, omdat de volumes ook worden meegerekend. Het nadeel is dat hoge volumes in vroege metingen de trend bovengemiddeld beïnvloeden.

Gebruik van meerdere voortschrijdend gemiddeldes

Naast het gebruik van een enkelvoudig voortschrijdend gemiddelden, kun je ook gebruik maken van een meervoudig voortschrijdend gemiddelde. Hierbij worden 2 of meer voortschrijdend gemiddeldes gebruikt met verschillende termijnen. Het bekendste en meest gebruikte voortschrijdend gemiddelde met twee verschillende lengtes is een 9-daags en 26-daags voortschrijdend gemiddelde voor de kortere termijn en de 50-daags en 200-daags voor de langere termijn. Bij het gebruik van deze indicator, gaat het vooral om het herkennen van een wijziging in de trend. Als het korte termijn voortschrijdend gemiddelde het lange termijn voortschrijdend gemiddelde kruist en hierboven komt, dan is dit een koopsignaal. De andere kant op geldt als een verkoopsignaal.

Daarnaast zijn er ook technisch analisten die 3 voortschrijdende gemiddeldes gebruiken. Het idee hierachter is dat, door de verschillende niveaus die de lijnen innemen, er meer signalen kunnen worden afgegeven. De signalen die worden afgegeven bij deze indicator is het neutrale signaal (geen positie innemen) als het kortste voortschrijdend gemiddelde tussen de lange en middellange zit. Als het kortste voortschrijdend gemiddelde boven het middellange voortschrijdend gemiddelde, en het middellange voortschrijdend gemiddelde boven het lange voortschrijdend gemiddelde staat, dan geldt dit als een koopsignaal. Als de lijnen in een omgekeerde volgorde staan, geldt dit als een verkoopsignaal.

Ik wil hierbij wel mijn adagium blijven verkondigen, namelijk dat hoe simpeler de indicator is, hoe beter deze bruikbaar is. Dus de indicator waarbij 2 voortschrijdende gemiddeldes worden gebruikt is beter dan de indicator met 3 voortschrijdende gemiddeldes.

Voortschrijdend gemiddelde en trendzuiverheid

Het is belangrijk bij het voortschrijdend gemiddelde om de trend zo zuiver mogelijk te bepalen en het risico op valse trends te minimaliseren. Allereerst kan de zuiverheid van een trend worden verhoogd door een wachttijd in acht te nemen. De wachttijd geeft je de mogelijkheid om bevestiging of versterking van de trend te zien in volgende metingen. De mogelijkheid van een snelle reactie gaat hiermee verloren, maar de trend kan wel beter worden bepaald.

Een tweede mogelijkheid is om extra indicatoren te gebruiken. Door bijvoorbeeld het gebruik van weerstand- en steunlijnen kan een trend worden bevestigd. Een uitbraak door een top- of bodemlijn in de richting van de trend, bevestigd een trend. Het afketsen van het voortschrijdend gemiddelde van een top- of bodemlijn kan een indicatie zijn dat de trend omkeert. Deze methode kan zeker gebruikt worden bij het gebruik van het voortschrijdend gemiddelde voor de korte termijn (korte termijn voortschrijdend gemiddelde).

Een derde mogelijkheid is de mate van kruising van de verschillende voortschrijdende gemiddeldes of de kruising tussen de koerslijn en een voortschrijdend gemiddelde. Als het lange termijn voortschrijdend gemiddelde door het korte termijn voortschrijdend gemiddelde met een bepaald percentage wordt doorbroken, kan een trendbreuk met meer zekerheid worden vastgesteld. Het gaat hierbij om het percentage van de kruising van de verschillende lijnen. Hoe hoger dit percentage, hoe zekerder de trendbreuk.