Beleggingsvragen - deel 2
In een ander artikel zijn de vragen besproken die gesteld moeten worden door een belegger om een bedrijf beter te leren kennen. Met de antwoorden op deze vragen, kan een beeld worden gevormd van een bedrijf. Naast de algemene informatie over een bedrijf, is het ook belangrijk om financiële informatie over een bedrijf te verzamelen. In dit artikel worden de vragen besproken die betrekking hebben op de financiële stromen die in een bedrijf aanwezig zijn.
Waar moet de toekomstige groei van de winst vandaan komen?
De prijs van een aandeel is (deels) gebaseerd op de toekomstige winst van een bedrijf. Daarom is dit een van de belangrijkste vragen die een belegger zich moet stellen bij het beoordelen van een bedrijf. Mogelijkheden om de winst te laten groeien zijn:
- geografische uitbreiding, bijvoorbeeld het Verre Oosten (China) of Oost-Europa;
- het winnen van marktaandeel ten koste van de concurrentie door bijvoorbeeld een kostenvoordeel;
- nieuwe producten of markten die worden ontwikkeld;
- voordeliger of efficiënter produceren; minder kosten betekent meer winst;
- prijsverhogingen van bestaande producten in bestaande markten, dit getuigt van een sterke marktpositie;
- acquisities die bijdragen aan de winst.
Hoe is het verleden van het bedrijf?
Beleggers zijn geneigd een bedrijf te mijden als het bedrijf in het verleden heeft teleurgesteld door onzekere financiële cijfers of onduidelijkheden binnen het bedrijf. Zeker als analisten en de media daar negatief over hebben geschreven. Na een tijdje kan het verstandig zijn om weer eens naar dit aandeel te kijken, omdat het sentiment van beleggers en de media kan veranderen. Bovendien: als er weer een goede winst of ander positief financieel nieuws wordt gemeld, dan is de ellende weer gauw vergeten.
Heeft het bedrijf in het verleden wel eens verlies gemaakt?
Als een bedrijf een keer verlies heeft gemaakt, kan dit in de toekomst weer gebeuren. Uiteraard kan elk bedrijf verlies maken, maar bedrijven die in een recent verleden verlies hebben geleden zal dit eerder weer overkomen. Omdat de winst van het bedrijf minder zeker is, zal de koers/winst verhouding van het aandeel van dit bedrijf relatief lager zijn dan dat van sectorgenoten.
Fluctueert de winst heel erg?
Als de winst van het bedrijf sterk op en neer gaat, zal de prijs die beleggers over hebben voor een dergelijk bedrijf lager zijn (de koers/winst verhouding zal lager zijn). Een belegger weet nooit of er volgend jaar nog wel winst is en hoeveel deze winst zal zijn. Cyclische bedrijven zijn voorbeelden van bedrijven waar de winst erg kan fluctueren, net zoals start-ups. Cyclische aandelen hebben vaak hoge vaste kosten, meestal veroorzaakt door grote investeringen in fabrieken. Daarnaast is het volume - en ook de afzetprijzen - sterk afhankelijk van de economische situatie. Start-ups zijn vaak afhankelijk van een beperkt aantal klanten, waardoor een nieuwe klant of het verdwijnen van een huidige klant een grote invloed heeft op de winst.
Hoe is de kwaliteit van de winst?
De kwaliteit van de winst geeft de zekerheid van de winst aan. Als de winst afhankelijk is van een éénmalig voordeel, of van voordeel waarin het bedrijf geen invloed kan uitoefenen, is de kwaliteit van de winst laag.
Het kan zijn dat de winst is gestegen, omdat het bedrijf - om wat voor reden dan ook - een lager belastingpercentage heeft. In de toekomst komt er wellicht weer een periode dat het bedrijf het volle pond aan belasting moet gaan betalen. Ook kan de winst worden opgepoetst door lagere afschrijvingen of een bijzondere bate.
Is de winst afhankelijk van enkele grote klanten?
Als het bedrijf afhankelijk is van enkele grote klanten en deze vallen opeens weg, zou het bedrijf een forse daling van de winst kunnen laten zien. Dit verhoogt het risico van het beleggen in zo een bedrijf. Zoals eerder besproken, zijn start-ups vaak afhankelijk van een beperkt aantal klanten. Maar ook grote, volwassen bedrijven kunnen afhankelijk zijn van een beperkt aantal klanten of sectoren. Zware industriële bedrijven, bijvoorbeeld, concurreren in een markt waarin maar een beperkt aantal grote klanten de dienst uitmaken. Er kunnen nog wel andere klanten bestaan, maar daarvan valt het volume en de omzet in het niets ten opzichte van de grote klanten.
Hoe gevoelig is de winst voor een verandering in overheidsbeleid of politiek?
Sommige bedrijven maken veel winst, vanwege bepaalde overheidsmaatregelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de gezondheidszorg die flink is gesubsidieerd. Ook bedrijven die profiteren van belastingvoordelen of milieumaatregelen maken (meer) winst door factoren van buitenaf. Deze voordelen kunnen soms in een korte tijd verdwijnen, als de politiek drastische maatregelen neemt. In de politieke besluitvorming wordt bijna nooit het bedrijfsbelang en de winst als prioriteit nummer één gesteld. Voordelen die bedrijven verkrijgen door regelgeving zal als tijdelijk voordeel moeten worden beschouwd. Andersom kan nieuwe wet- en regelgeving zorgen dat een bedrijf (tijdelijk) een hogere winst kan behalen.
Hoe gevoelig is de winst voor de ontwikkeling van een bepaalde valuta?
Als een bedrijf een groot gedeelte van zijn omzet behaald in een ander land en deze valuta daalt opeens, kan het bedrijf in grote moeilijkheden komen. Binnen bepaalde sectoren is het gebruikelijk om af te rekenen in een bepaalde valuta, meestal de dollar. Fluctuatie van de valuta kan ervoor zorgen dat een bedrijf meer winst of verlies maakt. Binnen een sector kan fluctuatie van valuta er voor zorgen dat het ene bedrijf winst maakt, terwijl de concurrent verlies maakt, alleen maar omdat ze opereren vanuit een ander land.
Hoe gevoelig is de winst voor de weersomstandigheden?
Bij sommige bedrijven heeft het weer invloed op de winsten. Voorbeelden zijn fabrikanten van ijs, energiemaatschappijen en brouwerijen. Alhoewel het weer binnen verschillende sectoren een grote rol speelt, wordt deze factor vaak overdreven, eenvoudigweg omdat deze factor makkelijk te begrijpen is.
