Beleggingsvragen - deel 1

Zoals er in een eerder artikel al is opgemerkt, is beleggen niet zomaar het kopen of verkopen van een aandeel, maar het kopen of verkopen van (een deel van) een bedrijf. Dit betekent dat je een duidelijk beeld moet krijgen van een bedrijf. Het is belangrijk om te weten wat een bedrijf doet, waarmee een bedrijf geld verdient en wie het bedrijf besturen. In dit artikel worden vragen besproken die belangrijk zijn om te stellen om een goed beeld te kunnen vormen van een bedrijf. Om de korte termijn niet uit het oog te verliezen, wordt een vraag besproken over het huidige sentiment.

Is het bedrijf groot of klein?

Bij kleinere bedrijven loopt men eerder het risico dat een verkeerd besluit of een negatieve (markt)ontwikkeling dat een grote invloed op de winst heeft. Het missen van een grote order kan voor een klein bedrijf de ondergang betekenen, terwijl dit voor een bedrijf dat vele grote orders per jaar krijgt alleen maar de winst drukt. Deze kwetsbaarheid van kleine bedrijven zorgt ervoor dat de koers/winst verhouding voor een bedrijf in de lokale markt gemiddeld lager zal zijn dan dat van een bedrijf uit de hoofdindex.

Welk bedrijf profiteert het meest van de huidige economische situatie?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet je eerst weten welke sectoren het meest profiteren van de huidige situatie. Bedrijven die veel voordeel hebben van het aantrekken van de economie zijn vooral bedrijven die hoge investeringskosten (en dus vaste lasten) hebben. Dit zijn bijvoorbeeld mijnbouwbedrijven en de zware industrie. Deze sectoren hebben het ook moeilijk als het economisch tegenzit. Bedrijven met hoge vaste lasten zijn de van nature cyclische aandelen.

Bedrijven die traditioneel het eerste last krijgen van economische teruggang, maar ook het eerste profiteren van een economisch herstel, zijn bijvoorbeeld uitzendbureaus. Dit komt omdat tijdelijke personeel als eerste worden ontslagen bij dreigende verliezen. Maar als de economie zich weer hersteld, dan zal eerst tijdelijk personeel worden ingehuurd voordat er weer mensen in vaste dienst worden aangenomen.

Als je weet welke bedrijven het meest profiteren van de huidige situatie, kun je ook een stap verder kijken. De vragen die je vervolgens kunt stellen zijn:

• Wat zal het volgende stadium zijn van de economie en wanneer zal deze aantreden?
• Welke bedrijven zullen van deze nieuwe economische situatie het meest presteren?

Hoe concurrerend is de markt waarin het bedrijf zich begeeft?

Voor het beantwoorden van deze vraag moeten eerst een aantal andere vragen worden gesteld, namelijk: Hoeveel concurrenten heeft de betreffende onderneming? en hoe makkelijk kan het bedrijf een andere markt betreden of kunnen andere bedrijven deze markt betreden? Als er makkelijk nieuwe concurrenten bij kunnen komen dan kan de winstgevendheid van het bedrijf sterk onder druk komen te staan. Het liefst zul je willen beleggen in bedrijven die geen concurrenten hebben, omdat deze bedrijven dan kunnen vragen voor hun producten wat zij willen. Dus hoe minder concurrenten in de markt en hoe moeilijker het is om de markt binnen te dringen, des te aantrekkelijker een bedrijf is om in te beleggen.

Wat voor soort bedrijf is het?

Het is belangrijk om te kijken naar het soort bedrijf. Laat het bedrijf een stabiele winstgroei zien, of fluctueert de winst heel erg? Daarnaast kan er met een relatief grote zekerheid worden voorspeld of de huidige winstgroei voorlopig zal voortduren of dat de groei af zal vlakken. De volgende soorten bedrijven kunnen worden onderscheiden:

• Groei aandelen zijn aandelen van bedrijven die door hun sterke marktpositie en het goede management jaar na jaar een sterke winstgroei kunnen laten zien. Vaak zijn dit bedrijven in een volwassen markt die toch elk jaar weer een mooie groei kunnen laten zien.
• Normale aandelen laten een gemiddelde winstgroei zien van tussen de 0 en de 10%.
• Cyclische bedrijven laten een sterke fluctuatie in de winsten zien. Dit komt vooral omdat dit soort bedrijven hoge vaste kosten heeft en elke wijziging in de economische situatie zal merken.
• Start-ups zijn bedrijven die in het begin weinig winst of zelfs verlies maken. Na maximaal een paar jaar moet duidelijk worden of het bedrijf succesvol zal worden of niet. Een start-up levert een goed perspectief, maar kan net zo goed een fiasco worden. Daarom is het van groot belang om goed te weten wat het bedrijf precies doet, zodat er geen kat in de zak wordt gekocht.
• Bijna failliete bedrijven zijn zeer risicovol, maar kunnen door het overhoop halen van het bedrijf toch een mooi rendement opleveren. Er moet dus wel potentie zitten in het bedrijf, maar ook bij dit soort bedrijven is een duidelijk beeld van het bedrijf en de eigenaren/bestuurders heel belangrijk.

Hoe denken anderen over het bedrijf?

Als veel banken en beleggers negatief gestemd zijn over een bedrijf, dan is er al veel potentieel negatief nieuws in de koers verwerkt. Op internet is veel informatie te vinden over de verschillende verwachtingen over een bedrijf. Aangezien veel negatieve informatie al is verwerkt in de koers, kan toekomstig nieuws meevallen en voor positievere verwachtingen zorgen. Dus als alle grote banken negatief zijn, kan het soms interessant om deze aandelen eens nader onder de loep te nemen.

Hoe goed (en hoe eerlijk) is de directie?

Deze vraag zal niet door iedereen hetzelfde worden beantwoord, maar het is wel heel belangrijk om deze vraag zelf te beantwoorden. Een goed geleid bedrijf is altijd een betere investering dan een slecht geleid bedrijf, daarom is het nuttig om de directie te beoordelen op vaardigheid en eerlijkheid. Bij een wijziging in de directie zal opnieuw een mening moeten worden gevormd over de directie. Peter Lynch heeft eens gezegd: "Als een bedrijf met een slecht management toch geld weet te verdienen, hoeveel winst zal dat bedrijf dan wel niet maken als het management wordt verbeterd". Het is moeilijk om te bepalen wat goed management is, maar men kan veel leren door de interviews met het topmanagement in de kranten, internet en beleggingsbladen te lezen. Er zijn een aantal factoren waar op gelet moet worden:

• Het management mag geen overdreven hoge salarissen ontvangen. Een optieregeling heeft de voorkeur boven een vast salaris, omdat op die manier de manager ook een belanghebbende is bij een stijgende koers. Maar de opties moeten niet een te hoog percentage van de beloning worden. Te riante beloning gaat ten koste van het rendement van de aandelen.
• Er kan uit koersstijgingen uit het verleden bekeken worden wat het rendement is in de afgelopen jaren met het zittende management. Dit moet afgezet worden tegen het rendement van de benchmark/het sentiment.
• Bekijk of het management kritiek kan verdragen. Het hertrouwen met een jonge vrouw van een topman duidt op het niet kunnen verdragen van kritiek. Dit is negatief.
• Als topmensen veel nevenactiviteiten hebben, bijvoorbeeld in de politiek, duidt dit erop dat de personen zichzelf belangrijk vinden. Dit betekent dat er minder tijd in het bedrijf kan worden gestoken.